Барлық дәйексөздер

ҚР Ғылым және жоғары білім министрі Саясат НҰРБЕК:

- 90 жылдары көп ғалымдарымыз шетелге кетіп қалды. Қарапайым мысал: егер 90 жылдары Қазақстанда 52 мың ғылыми қызметкер болса, он жылдан кейін 2000 жылы олардың 12 мыңы-ақ қалған. 35 мыңынан, яғни кеңес ғалымдарының үшінші буынынан айырылып қалдық. Елшіліктермен бірігіп база құрдық, жетекші ғылыми институттар мен университеттерде жұмыс жасайтын біздің жас немесе тәжірибесі бар 680 ғалым бар. Біз оларды анықтадық. Енді оларды елге қайтарудың жолын қарастырып жатырмыз. 

(Парламент мәжілісінің пленарлық отырысында айтылды)

Сурет: gov.kz

ҚР Бас прокурорының орынбасары Әсет ЧИНДАЛИЕВ:

- Рысқалиевке сырттай шығарылған сот үкімі бар. Өкінішке қарай, бізде Лондонмен сотталғандарды беру және алмасу туралы келісім жоқ. Біздің құқық қорғау органдары тиісті келісім болмаса, ештеңе істей алмайды...  Әрине, мұндай келісім жасауға өтініш (Ұлыбританияның құқық қорғау органдарына - АЖ) болды, бірақ оның қаншалықты орындалып жатқанын білмеймін.

("АЖ" сауалына берген жауапта айтылды)

Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің орынбасары Игорь Лепеха: 

- Меніңше, кастрация азаптауға жататын сияқты. Екіншіден, Денсаулық сақтау министрлігіндегі әріптесім кастрация мәселенің шешімі емес, өйткені педофилия басқа органдардың емес, бастың проблемасы екенін айтады. Сондықтан мұны барлық мүдделі мемлекеттік органдар кешенді түрде шешуі қажет. Мен бұған қарсымын немесе қаламаймын деп тұрған жоқпын. Бірақ бұл адамдар (педофилдер) өмір бойына бас бостандығынан айырылып, мәселе шешілген болса, онда бұл кастрацияны жасаудың мәнісі бар ма? 

(Мәжілістің жалпы отырысында әйелдер мен балалардың құқықтарын қорғауға қатысты заң жобасын талқылау барысында айтылды)

«Атырау облысы Су Арнасы» КМК коммуналдық мекемесінің басшысы Мейірім ҚАЛАУИ:

– Коммуналдық кәсіпорынның тізгінінде «жер жұмысында» тәжірибесі бар адам болуы керек дегенге келісемін. Бірақ ол ең алдымен ұйымдастырушылық қабілеті жоғары менеджер болуы керек.

(«АЖ«-ға берген сұхбатында «Атырау облысы Су Арнасы» КМК басшысы қызметіне тағайындалғаны туралы сұраққа жауап бергенде айтылды)

ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаты Анас БАҚҚОЖАЕВ:

- Еркектің ең сорлысы ғана әйелге қол көтереді. Дегенмен, ұрыстың бәрі бірден ұрудан шықпайды ғой. Ерлерді де түсінуіміз керек. Жанжал неден туындайды? Әрине, кей жағдайда әйелдің тілінің ұзын болуынан. Мені (осы сөзім үшін) әйел адамдар кешірсін. Бірақ ондай да фактілер бар. Қазақта «жақсы әйел ырыс, жаман әйел ұрыс» немесе «ерге жаққан әйел елге де жағады» деген сөз бар. Біз қазақы тәрбиеден алшақтап бара жатырмыз.

(Тұрмыстық зорлық-зомбылыққа қатысты жазаны күшейтетін заң жобасының таныстырылымында айтты).

KEGOC корпорациясының бұрынғы басшысы, энергетика саласының сарапшысы Әсет НАУРЫЗБАЕВ:

– Қазақстанды тек атом электр стансасы ғана электр энергиясымен қамтамасыз ете алады деген өтірікті біз әлденеше рет әшкереледік. Біз болашақта электр энергиясына деген сұранысты толық өтей аламыз, бұл жерде тапшылық емес, қайта жаңартылатын энергияның көмегімен толтыруға болатын сұраныс бар, бүкіл әлемде солай жасалып жатыр. Өйткені бұл бүгінгі күні мүмкіндіктің ең арзаны. Егер сыбайлас жемқорлыққа жол берілмесе, онда ешқандай апат болмайды.

(Liter.kz сайтына берген сұхбатында айтылды)

ҚР Парламент Мәжілісінің депутаты Сергей ПОНОМАРЕВ:

- Алматыда жер сілкінгенде азаматтарды ескерту жүйесіндегі кемшіліктер байқалды. Тек Google андроид жүйесі арқылы алматылықтарды хабардар етті. Біз бұл туралы ақпаратты Төтенше жағдайлар министрлігінен емес, ұлттық оператордан емес, жаһандық қызметтерден алдық. Сондықтан мұндай жағдайда бізді кім ескертуі керек? Билл Гейт пе әлде Илон Маск па?  Ескерту жүйеміздің несі дұрыс емес? Неліктен байланыс арналары жұмыс істемейді? Осы заң жобасы бойынша біз қандай шешім таба аламыз?

(Мәжілістің пленарлық отырысында заң жобасын талқылау барысында айтылды)

Атыраулық белсенді Макс БОҚАЙ:

- Полиция қызметкерлері, бүкіл авторитарлық мемлекеттің репрессивтік аппараты халық мұнайшыларға болысады немесе үлгі алады деп қорқып отырған шығар деп ойлаймын. 

(«АЖ»-ға берген сұхбатында айтылды)

Халық жазушысы Мұхтар МАҒАУИН:

Елін жерімен қосып сатып жіберген патша бізге ғана бұйырды

...халқын, елін жерімен қосып сатып жіберген патша бізге ғана бұйырыпты. ...Басында үміт еттік, әрине. Президент болып отырғаннан кейін бірден байқадым, бұл кездейсоқ келген адам еді ғой. Бұл – отарлық үкіметтің қойған адамы. Одан ары қарай отарлай беру үшін.

(halyq-uni.kz-ке берген сұхбатында айтылды)

Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт ТОҚАЕВ:

- Меніңше, қасі­ретті Қаңтар оқиғасына жылдар бойы қордаланған әлеуметтік-эко­но­­микалық проблемалар, жалпы тоқы­раудың билік пен қоғамды аздырып-тоздыруы себеп болды.

(«Egemen Qazaqstan» газетіне берген сұхбатында айтылды)

Қуандық Бишімбаевтың әкесі Валихан БИШІМБАЕВ:

- Ата-ана ретінде ұлымыздың Салтанаттың (Нукенованы - ред.) өмірін қию ойы болмағанына сенеміз. Олар отбасын құрып, өмір бақи бірге жүруге ұмтылды. Олар Салтанатқа киім-кешек бөлмесін жасау үшін пәтерде жөндеу жұмыстарын да бастап кеткен еді. Екеуі де балалы-шағалы шаңырақ болуды армандады. Сол қаралы 9 қараша күні не болды? Оны біз де білмейміз. Бірақ, ұлымның оған зұлымдық жасау ойы болмағанына сенімдіміз деп тағы да қайталаймын. 

(«Ертысбаевlive» YouTube-каналына Салтанат Нүкенованың өтіліне қатысты іс бойынша үндеуінде айтылды)

Құлсары қаласының тұрғыны Айжан ЕРДЕНҚЫЗЫ:

- Пәтерімізді 8,4 млн теңгеге бағалады. Ондай қаржыға Атырау өңірінен баспананы қайдан табамыз? Сол қаражатқа Құлсарыдан үй іздеп қарағанмын. 5-қабаттағы жөндеусіз тұрған 2 бөлмелі пәтердің өзі 9-10 млн теңге тұрады. Жетпей тұрған ақшаны тапқан күнде де отбасындағы жеті жан ол екі бөлмеге қалай сиямыз. Қалған 2 миллион ақшаны қайдан аламыз? Несие алуым керек пе? Оны төлеуге шамамыз жетпейді. 

("АЖ"-ға берген сұхбатында айтылды). 

Қазақстандық саяси шолушы Ғазиз ӘБІШЕВ:

- Қазақстан инфрақұрылымы үшін өзіңіз көріп отырғандай, қыс аяқ астынан келді. Премьер-министр Смайылов пен оның орынбасарлары бірнеше ай қатарынан келесі жылу маусымына дайындық туралы ғана айтып келді. Ал енді аяз түрғанда, инфрақұрылым көз алдымызда құлдырай бастады. Үкіметтегі шенеуніктердің кепілдік бергені қаншалықты сенімді екеніне тағы да көз жеткіздік. Мемлекеттік жүйе өзін-өзі алдап, қоғамды адастырумен айналысатын жерде азаматтық қоғамның өмірлік маңызды үдерістерді бақылауға алу мүмкіндігі болуы керек.

(телеграм-каналында жазылды)

Қазақстанның Парламент Мәжілісі төрағасының орынбасары Павел КАЗАНЦЕВ:

- Егер әкімдер мен депутаттардың халықпен байланысы үзіліп, елдегі азаматтардың талап-тілегін біліп, мүддесін қорғамаса, проблемаларына үңілмейтін болса, онда біз барынша қатаң және принципті түрде әрекет етуіміз қажет. Ондай адамдармен жолымыз бір емес. 

(Партиялық бақылау комитетінің отырысында айтылды) 

Атырау облысының экология жанашыры Жәукен КӨШЕНОВ: 

– Бізге шұғыл шаралар алу керек. Жергілікті халық Каспий теңізінің тайыздануынан зардап шегіп отыр. Балық аулайтын ауылдар күнкөрісінен айырылады. Су тартылған соң ол батпақ болып, шаңға айналады, оның бәрі адамға зиян.

(Астанада қоғамдық ұйымдар, саяси партиялар мен бейінді министрліктердің өкілдері қатысқан дөңгелек үстелде айтылды)

Гидрогеология ардагері Едіге САБУРОВ:

- Бүкіл әлем климаттың өзгеруіне байланысты суды үнемдеуге тырысып жатқанда, су қорғауды қажет ететін ресурсқа айналған заманда, біз ол үшін қыруар ақша төлеп, оны қала сыртына төгіп, әлі де онымен күресіп жатырмыз.

(«АЖ» сұхбатында айтылған)

Атырау облысының бас имамы Алтынбек ҰТЫСХАНҰЛЫ:

- Бұл қорқатын, үрейленетін дүние емес. Оның астарында ешбір саяси мәселе жоқ, жиһадпен байланыстырып, теріс мағына іздеудің қажеті жоқ.

(Бірауыздан ұрандап тәкбір айтқан жамағаттың видеосын көріп, алаңдаған жұртшылыққа жауап ретінде айтылды)

«Ақ Жайық» газетіндегі пікір жазушы:

- Киік Қызыл кітапқа енген жануар, оларға тиісуге болмайды деген түсінік жұртшылықтың санасына сіңіп үлгерместен, министр бұл түсінікті сейілтіп, киікті етке өткізіп отыр. Өкінішке орай, олардың мекендейтін жері тек бізбен ғана шектеледі, әйтпесе басқа мемлекетте бұлай жасауға жол бермес еді.

(Өлтірілген киіктің етін сату механизмі туралы мақалаға жазылған пікірлерде айтылған).

Франция президенті Эмманюэль МАКРОН:

– Қазақстан кез келген державаға бағынышты болудан бас тартады – мұндай стратегия Францияға жақын.

(1 қарашада Ақордада Қасым-Жомарт Тоқаевпен өткен келіссөз барысында айтылды)

Атырау облысының Бас имамы Алтынбек ҰТЫСХАНҰЛЫ:

- Ағаш көшетін қиямет-қайым басталып кетсе де, дереу отырғызып үлгеру керек.

(Мешіт, христиан және католик шіркеулеріндегі дін қызметкерлерінің көгалдандыру шарасы барысында айтылды)

«Жайық-Каспий Орхус орталығының» өкілі Шынар ІЗТЕЛЕУОВА:

- Калий тұздарын шахталық әдіспен жоспарлы өндіру бойынша тыңдаулар тек Батыс Қазақстанда өтіп жатыр, ал бұл бізге де қатысты емес пе? Жұмыс басталғанда Индер ауданында тұз аралас шаңды дауылдар басталатынына сенімдімін. Ал біз Жайықтың төменгі ағысында орналасқандықтан, өзеннің ластануынан зардап шегеміз. Бұған қоса, бұл жобалар өзендегі су көлеміне қатысты онсыз да қиын жағдайды шиеленістіреді, өйткені осы мақсатқа қайтадан су ресурстары тартылады.

(Атырауда өткен Мәжілістің экология мәселелері және табиғатты пайдалану жөніндегі комитетінің көшпелі отырысында айтылды)

Арбаға таңылған Атырау қаласының тұрғыны Қуанышбек КЕНЖЕҒАЛИЕВ:

– Жұмыс жүргізіліп жатыр дейсіз, әкімге «жақсы» статистиканы айтасыздар, бірақ нақты нәтиже жоқ. Адамдарға нәтиже керек. Халық ресурстардың игілігін көріп жатқан жоқ, бәрі шетелге кетіп жатыр.

(Энергетика министрі Алмасадам Сәтқалиев Атырауға жұмыс сапарымен келген кезде айтылды) 

ҚР Парламенті Мәжілісінің Экология мәселелері комитетінің төрағасы Еділ ЖАҢБЫРШИН: 

- Егер өңірдегі мұнай-газ компаниялары қоршаған ортаны бүлдіруді тоқтатпаса, келісілген міндеттемені орындамайтын болса, онда солармен жасалған келісімшарт бұзылады. 

(Мәжілістің Экология мәселелері және табиғат пайдалану комитетінің Атырауда өткен көшпелі отырысында айтылды)

Қазақстан Республикасы Парламент Мәжілісінің депутаты Марат БАШИМОВ:

- Мамандардың пайымдауынша, тек ер азаматтар емес, әйел адамдар да зорлық-зомбылық әрекетке итермелейді. Бұл ретте нәтиже беріп, көп елдер қолданатын Германия және басқа да елдердің тәжірибесі маңызды. Арандату институты адам құқығын қорғау туралы халықаралық заңнамада бар, бірақ біздің заңнамада бұл біржақты, тек әйел адамды қорғауға бағытталған. 

(Заң шығару жөніндегі комитеттің отбасылық зорлық-зомбылық туралы мәселеге қатысты кеңесінде айтылды)

- Үйде не суы,не газы жүрмейді. Есіктің жақтаулары сөгіліп, құлап жатыр. Біреуін дұрыстаймыз деп, екіншісін жөндеуге кірісіп кетеміз. Арзан әрі сапасыз материалдарға байланысты бұзылып жатыр.

(Доссор ауылының тұрғындарының «Нұрлы жер» мемлекеттік бағдарламасы бойынша салынған көпқабатты үй туралы айтқандары)

ҚР мәдениет және ақпарат министрі Аида БАЛАЕВА:

- Мемлекеттік саясаттың барлық мәселелері діни пәтуалармен емес, азаматтық нормалармен реттеледі. Құқықтық-нормативті актілер әрбір оқушыға мектеп қабырғасында арнайы бекітілген форма киюді міндеттейді. Ал Конституциямыз бойынша мектептің міндеті – ел азаматтарына сапалы білім беруге кепілдік беру және оны қамтамасыз ету. Сондықтан да, мектепте бала ең алдымен сапалы білім алуы керек. Содан кейін барып, ержете келе діни наным-сенімін, қандай киім үлгісін киетінін өзі шешеді деп ойлаймын.

(11 қыркүйекте өзінің Facebook-тегі жеке парақшасында жазылды) 

ҚР Президенті Қасым-Жомарт ТОҚАЕВ:

«Атом электр станциясын салу қажет пе, жоқ па деген сауалға қатысты түрлі пікір бар екенін білесіздер. Қазақстан – әлемдегі ең ірі уран өндіруші мемлекет. Ендеше өз жерімізде атом станциясын салуға әбден қақымыз бар. Кейбір сарапшылар шағын ядролық станциялар салу керек деген пікір айтады. Алайда көптеген азамат пен бірқатар сарапшы ядролық станцияның қауіпсіздігіне күмәнмен қарайды. Сондықтан оны жалпыұлттық референдум арқылы шешкен жөн деп санаймын». 

(2023 жылдың 1 қыркүйегінде Қазақстан халқына Жолдауында айтылды)

Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі Тамара ДҮЙСЕНОВА:

...Менің ойымша, министрліктің шешімі дұрыс болды, бірақ асығыс қабылданды. Осыған байланысты келе жатқан оқу жылын 34 апталық оқу жылына қайтару дұрыс деп есептеймін

(Ұстаздардың тамыз кеңесінде айтылды)

ҚР Қаржы министрі Ерұлан ЖАМАУБАЕВ:

- Қиын, бірақ айта алмаймын, пікір бере алмаймын. Тағы айтамын, егер мүмкіндік болса, біз шығынның өсуін қолдауға дайынбыз. Бірақ жалақы мәселесі ғана емес, біз қазір инфляция деңгейімен күресуіміз керек.

(Журналистердің «85 мың теңге жалақыға өмір сүру қаншалықты мүмкін?» деген сұрағына берген жауабында айтылды)

Тәуелсіз қаржы сарапшысы Нұрғали НҰРМАХАМБЕТОВ:

- Азық-түлік арзандап, өзіміздің отандық тауар өндірушілерді ығыстырып жібереді. Өнімнің барлығы ресейлік өнім - олар өте қымбат, соның салдарынан дүкендер де бағаны көтеріп жіберді. Ал отандық өндіруші не істеді? Ол да бағаны көтерді. Пайдасы еселенді. Ал қазір баға төмендегенде, ол "енді мені қорғаңдар" дейді. Олай болмайды ғой. 

(Ресей рублінің табан астында құлдырауына қатысты айтылды) 

Атырау тұрғыны Динара ЕРЖАНОВА:

- Әкімдіктегілер бізге «құрылыс салуға рұқсаты бар ма?» деп сұрамадыңдар дейді. Қаланың ортасынан 4 бірдей тұрғын үй кешені салынып жатқанда, олар көрмеді ме? Бұған билік тарапынан бақылау болмайтын ба еді? ГАСК қайда қарады?

(Облыстық сот ғимаратының қасында өткен алданған үлескерлердің митингісінде айтылды)

Атырау облысы полиция департаменті бастығының бірінші орынбасары Абдіғани СЕЙДУАЛИЕВ:

- Қала сыртындағы жолдарда орын алатын көлік апатының 90 пайызы жүргізушінің кінәсінен болып отыр. Жолда көбі асығыс, жүйткіп жүреді. Сөйтіп өз ажалына ғана емес, біреудің ажалына да себеп болады.

(«АЖ» сұхбатында айтылған)

Қазақстан электр энергетикасының ардагері Сүйіншілік ТИЕСОВ:

Батыс Қазақстан облыстары бірінші кезекте Ресеймен жоғары кернеулі желімен жалғанған. Тәуелсіздік алғанымызға 30 жыл өтсе де, бұл үлкен өңір ресейліктермен байланысып, бөлек жұмыс жасап тұр. Әртүрлі, әсіресе апатты жағдайда Батыс Қазақстанның энергетика жүйесі көрші мемлекетке тәуелді. Бұл дұрыс па? Әрине, жоқ. 

(«Ақ Жайыққа» берген сұхбатында айтылды

"ҚазМұнайГаз" ҰК" АҚ басқарма төрағасының орынбасары Дмитрий МАКЕЕВ:

- Бұл бірінші кезекте логистикаға байланысты. Өйткені, мысалы, батыстан оңтүстік өңірлерге жанар-жағармай жеткізу екі аптаға созылуы мүмкін. Яғни, өнім бар, бірақ ол қазір жолда келе жатыр. Біздің еліміз өте үлкен, арақашықтық та ұзақ, ал логистика біраз уақыт алады. 

(Қазақстандағы жанар-жағармай құю бекеттерінде АИ-95 маркалы бензинінің жетпей жатқаны туралы сұраққа жауап бергенде айтылды)  

Energy Monitor қоғамдық қорының директоры Нұрлан ЖҰМАҒҰЛОВ:

- Біздің мұнай өңдеу зауыттары Евро-4 отынын шығарып жатқанда шенеуніктердің Қазақстанда Евро-5-тен санаты төмен көліктерді рәсімдеуге тыйым салу туралы бастамасы қисынға келмейтін секілді. Бір күндері мұнай өңдеу зауыттарымыз Евро-5 өндіруге көшеді (оған қосымша жаңғырту қажет болады), сол кезде бүкіл әлем Евро-6 тұтынып, болмаса электромобильмен жүретін болар. 

(Facebook-тегі жеке парақшасында жазылды)